Była prawie druga, kiedy usłyszałam klucz w zamku. Najpierw pomyślałam, że to wiatr, że ktoś pomylił drzwi. A potem poczułam ten dźwięk, którego nie słyszałam od dziewięciu lat. Krótki, metaliczny. Jak znak, że przeszłość jednak ma adres.
Wstałam i stanęłam w korytarzu w szlafroku, boso, z sercem w gardle. W półmroku zobaczyłam jego sylwetkę. Większą, cięższą, obcą. Walizka uderzyła o podłogę.
Mąż powiedział: „No. Jestem”.
To „jestem” nie brzmiało jak powrót. Brzmiało jak wejście właściciela.
Ja wyszeptałam: „Dziewięć lat…”.
On zdjął kurtkę, rzucił ją na krzesło i powiedział: „Nie zaczynaj. Przyjechałem. Ciesz się”.
Ciesz się. Jakby radość była obowiązkiem, a nie uczuciem.
Stałam i patrzyłam na niego, szukając w twarzy czegoś znajomego. Ale zobaczyłam tylko zmęczenie i pewność, że należy mu się spokój. Że po tylu latach ma prawo rozsiąść się w domu jak w hotelu, gdzie ktoś wymienia ręczniki.
Nie zapytał, jak żyłam. Nie zapytał, czy chorowałam. Nie zapytał, jak radziłam sobie z rachunkami, z przeciekającym kranem, z ciszą w święta. Nie zapytał, czy w ogóle jeszcze na niego czekałam.
Po prostu wszedł.
Następnego ranka w domu pachniało jego powrotem. A raczej śmierdziało.
W łazience znalazłam skarpety, czarne, wilgotne, rzucone obok kosza, jakby kosz był zbyt daleko. W przedpokoju leżała koszula, zmięta i pachnąca potem, jak cudze ciało. W salonie na kanapie leżały spodnie. W kuchni stał kubek po kawie, z zaschniętą obręczą. Wszystko rozrzucone jak znak: jestem tu, sprzątaj.
Przez chwilę stałam w drzwiach kuchni i nie mogłam ruszyć się z miejsca. Zrozumiałam nagle, że jego powrót nie był wielkim wydarzeniem. To była inwazja.
Wyszłam z domu na chwilę, żeby złapać powietrze. Mróz szczypał w policzki, a w głowie miałam jedną myśl: dziewięć lat. Dziewięć lat czekałam na człowieka, który wrócił i rozrzucił brud jak flagi zwycięstwa.
Wróciłam do środka. On siedział przy stole w kuchni i jadł, jakby zawsze tu jadł. Otworzył lodówkę bez pytania, wybrał sobie wędlinę, nalał herbaty. Kiedy zobaczył mnie w drzwiach, nawet się nie uśmiechnął.
Mąż powiedział: „Masz coś czystego? Bo muszę się ogarnąć. Te rzeczy z podróży…”.
Ja spojrzałam na jego koszule na podłodze.
Odpowiedziałam: „Masz pralkę”.
On uniósł brwi.
Mąż powiedział: „No co ty, ja nie będę prał. Przecież jesteś w domu”.
„Jesteś w domu”. Jakby te lata, kiedy byłam sama, miały tylko jeden sens: czekać, żeby znowu mu służyć.
Poczułam w brzuchu gorący skurcz.
Powiedziałam: „Ja nie jestem w domu. Ja jestem u siebie”.
Mąż prychnął, jakby usłyszał żart.
Mąż powiedział: „U siebie? To jest nasz dom. I wróciłem. Nie rób dramatu o skarpetki”.
Skarpetki. W jego ustach to słowo było jak wytrych. Bo przecież chodziło o skarpetki, prawda? O brud. O zapach.
Nie. Nie chodziło.
Chodziło o to, że on wrócił i nawet nie zapytał, czy ja jestem jeszcze tą samą kobietą, która kiedyś prasowała mu koszule i pakowała kanapki. On przywiózł ze sobą przekonanie, że świat na niego czekał w pozycji „gotowość”.
I że ja też.
Przez cały dzień zbierałam jego rzeczy po domu jak śmieci po burzy. Przenosiłam koszule do kosza na pranie, podnosiłam skarpety, wietrzyłam pokój, bo zapach potu i podróży osiadał na zasłonach. Wyprałam jedną koszulę, bo nie chciałam słuchać jego narzekania. A potem usłyszałam, jak mówi do kolegi przez telefon.
Mąż śmiał się i powiedział: „Wróciłem, stara już ogarnia. W domu wszystko po staremu”.
„Stara”.
To słowo zabiło we mnie coś, czego nie potrafiłam nawet nazwać.
Po staremu.
A ja przez dziewięć lat uczyłam się żyć inaczej. Uczyłam się, jak płacić rachunki, kiedy nie ma pieniędzy. Jak robić remont, kiedy nie ma komu potrzymać drabiny. Jak spać sama. Jak nie czekać na telefon, który nie dzwoni. Jak gasić światło w sypialni i nie słyszeć obok oddechu.
Po staremu.
To on chciał, żeby nic się nie zmieniło. Żeby te dziewięć lat było jak pauza w filmie, a nie moje życie.
Wieczorem znowu zostawił wszystko na podłodze. W łazience śmierdziało, jakby ktoś rozlał brudną wodę. W pokoju gościnnym walizka stała otwarta, a z niej wysypywały się ubrania jak resztki obcego świata.
Zebrałam te rzeczy do kosza na pranie i zaniosłam pod jego nos.
Powiedziałam: „Zrób z tym coś”.
On spojrzał na mnie z zaskoczeniem, potem z irytacją.
Mąż powiedział: „Co ci się stało? Zawsze byłaś normalna”.
Normalna. Czyli cicha. Posłuszna. Taka, co sprząta po nim i jeszcze dziękuje, że wrócił.
Odpowiedziałam: „Stało mi się dziewięć lat”.
Mąż zmarszczył brwi.
Mąż powiedział: „Dziewięć lat harowałem. Dla nas. Dla domu. A ty mi tu robisz awanturę o brudne ciuchy”.
Dla nas. To zdanie było jego tarczą.
A ja nagle zobaczyłam całą prawdę. Dla nas to było wtedy, kiedy wysyłał pieniądze i uważał, że tym kupuje prawo do mojego posłuszeństwa. Dla nas to było wtedy, kiedy nie musiał być mężem, bo wystarczyło być przelewem.
Ja powiedziałam spokojnie, choć w środku trzęsły mi się ręce: „Dla nas to byłoby, gdybyś wrócił i zapytał, jak ja żyłam. Dla nas to byłoby, gdybyś zauważył, że w tym domu przez dziewięć lat byłam sama. Dla nas to byłoby, gdybyś nie rzucał brudu po podłodze jakbyś wrócił do hotelu”.
On wstał gwałtownie.
Mąż powiedział: „Co ty wygadujesz? Ty się zrobiłaś jakaś… pretensjonalna”.
Pretensjonalna. Bo nie chcę podnosić jego skarpet.
Wtedy coś we mnie pękło. Tak cicho, że nawet on tego nie usłyszał.
Powiedziałam: „Ja już nie będę sprzątać po tobie. Nie po dziewięciu latach. Nie po tym, jak nauczyłam się być sama”.
On prychnął.
Mąż powiedział: „To nie sprzątaj. Zobaczymy, jak długo wytrzymasz”.
I poszedł spać, zostawiając swoje rzeczy na podłodze, jakby chciał zaznaczyć teren.
Stałam w kuchni i patrzyłam na stos śmierdzących skarpet, brudnych koszul, na jego kubek. I nagle poczułam, że ten brud jest symbolem. Nie jego zmęczenia. Nie podróży.
Jego pogardy.
Bo człowiek, który szanuje, nie rozrzuca po domu tego, co brudne, i nie oczekuje, że ktoś mu to pozbiera. Człowiek, który wraca z miłością, przynosi czułość, a nie smród.
Usiadłam przy stole i napisałam wiadomość do córki. Jedno zdanie, choć palce mi drżały.
„On wrócił. I jest gorzej niż kiedy go nie było”.
Odpisała od razu. Jakby czekała na to zdanie od dziewięciu lat.
„Mamo, nie musisz tego znosić”.
A ja zrozumiałam, że największym dramatem nie są skarpety.
Największym dramatem jest to, że ja przez dziewięć lat wyobrażałam sobie powrót. Ciepły, normalny, z przeprosinami, z pytaniem: jak żyłaś.
A on wrócił z brudem i rozkazem, jakby moje życie było jego zapleczem.
Wzięłam worek na śmieci. Zebrałam skarpety, koszule, wszystko, co rzucił po domu. Włożyłam do worka i położyłam przy drzwiach sypialni.
Nie po to, żeby wyrzucić. Po to, żeby zobaczył. Rano, kiedy wyszedł z pokoju i zobaczył worek, spojrzał na mnie z wściekłością.
Mąż zapytał: „Co to ma znaczyć?”.
Ja odpowiedziałam: „To ma znaczyć, że wróciłeś do domu, w którym ja żyłam dziewięć lat bez ciebie. I jeśli chcesz tu być, to będziesz tu być jak mąż, nie jak pan. A jeśli nie potrafisz, to możesz znowu wyjechać. Tylko tym razem nie zabierzesz ze sobą mojej ciszy”.
Nie wiem, co zrobi. Może się zaśmieje. Może wyjdzie. Może będzie krzyczał.
Ale wiem, co ja zrobię. Nie będę już podnosić cudzych skarpet kosztem własnej godności. Bo po dziewięciu latach samotności człowiek uczy się jednej rzeczy.
Że brud najłatwiej zmyć z podłogi. Najtrudniej z życia.
To też może cię zainteresować: Ten nowotwór rozwija się latami bez bólu. Lekarze ostrzegają przed złudnym spokojem
Zobacz, o czym jeszcze pisaliśmy w ostatnich dniach: Z życia wzięte. "Urodziłam syna z niepełnosprawnością": Mąż odszedł, bo nie udźwignie, a po latach wrócił tylko po pieniądze